Van eRijk naar iRijk

Afgelopen week kreeg ik van Hugo Butter een A4-tje in handen gedrukt, getiteld: Het iRijk in beeld. Indrukwekkend eenvoudig. Sinds gisteren staat de 'schets' online op het blog van Kennislab.
Nou wist ik al wel van het bestaan van het eRijk, dus ik was benieuwd naar wat iRijk inhield.

Het iRijk

Het eRijk houdt, kort door de bocht, het volgende in:
Alle ministeries moeten uiterlijk in 2015 hun werkprocessen gedigitaliseerd hebben en aansluiten op een gemeenschappelijke generieke voorziening voor duurzame bewaring en beheer van digitale overheidsinformatie (e-Depot). Het Nationaal Archief accepteert met ingang van 2015 alleen nog digitale archieven.

Het iRijk gaat, als ik de schets goed interpreteer, vooral over het architectuurraamwerk van die gedigitaliseerde werkprocessen. De 'plaat' is opgesteld in opdracht van de subcommissies Architectuur & Standaarden en Informatiehuishouding. De schets lijkt in eerste instantie bedoeld te zijn voor de rijksambtenaren. Het taalgebruik is gericht op de individuele werknemer met zijn werkprocessen.

In het midden staat een pilaar die de informatiekolom wordt genoemd ("de informatiehuishouding raakt ieders werk"). De kolom is aangesloten op the cloud (waaronder de Rijkscloud). Om de kolom heen roteren vier schijven op verschillende hoogten. Van boven naar beneden zijn dat de schijven met:

Mensen
Directe toegang tot de informatie die de medewerker nodig heeft, vanaf elke werkplek. Zittend achter zijn bureau, werkend op een laptop in het buitenland. Meedoen aan een debat in de Tweede Kamer op de iPad aan de keukentafel. De Rijkscloud is overal.

Taken
Samenwerken aan beleidsnota’s, documenten afstemmen en laten goedkeuren. Heldere processtappen ondersteunen het werkproces. Medewerkers, collega’s en het werkveld hebben waar mogelijk toegang tot elkaars meest actuele informatie.

Functies
Samenhangende en relevante informatie zonder veel gedoe. Delen, schrijven, lezen en bewaren. Goed doordachte, enkelvoudige opslag van het informatieaanbod maakt het leven een stuk overzichtelijker.

Techniek
De techniek wordt beheerd door de experts achter de schermen. Digitale gereedschappen blijven bij de tijd en informatie wordt goed beheerd. Actueel, uitwisselbaar en stabiel.

Zoals gezegd is de schets vooral bedoeld voor ambtenaren. Toch zie ik bij de eerste twee schijven een duidelijke aansluiting naar de rest van de wereld. De eerste schijf zou voor iedere burger kunnen gelden en bij de tweede schijf zit een duidelijke link naar partijen buiten de rijksoverheid (het werkveld). De derde en vierde schijf moeten dit dan wel ondersteunen, maar dat is de tekenaars van de schets ook wel duidelijk: Jij en je collega’s moeten het werk goed kunnen doen. De digitale ondersteuning van je taken, de beschikbare functies en de techniek zorgen daarvoor.

Overigens lijkt het er op dat de schets zich voornamelijk richt op het maken van beleid. In de tweede schijf is het uitvoeren van beleid wel meegenomen als taak, maar de beschrijvingen bij deze schijf en bij de schijven Mensen en Functies neigen meer naar het creëren en bijstellen van beleid.

Eén interessante waarneming nog: archiefbeheer wordt hier blijkbaar onder techniek ("informatie wordt goed beheerd") geschaard. Het zou kunnen dat "bewaren" bij de schijf Functies ook naar (professioneel) archiefbeheer verwijst, maar ik heb de indruk dat daar voornamelijk het opslaan door de creërende ambtenaar wordt bedoeld.

Niettemin is het een interessant begin van een (informatie-) architectuurraamwerk voor de Rijksoverheid.

Deze schets is een concept. Suggesties of concrete ideeën voor verbetering kunnen voor 15 juni 2011 bij info@kennislab.info gemeld worden. Kennislab wil op 1 juli 2011 een definitieve versie kunnen aanbieden.