To boldly appraise where no archivist has appraised before

Ik ben best wel een Science Fiction fan. Niet dat ik boekenkasten vol heb of de bibliotheek leeg lees, maar zo nu en dan een goed verhaal gaat er wel in. Ook in filmvorm, trouwens. Van puur technologische verhalen, zonder een goed uitgewerkte, bijbehorende maatschappijbeschrijving word ik niet zo warm. Ik heb meer met verhaallijnen waarbij de karakters weliswaar beïnvloed worden door de fictieve stand der techniek, maar waar vooral hun handelen wezenlijk is (ik gebruikt hier opzettelijk niet het woord menselijk). Eigenlijk een beetje zoals Web2.0: het is technology driven, maar heeft vooral maatschappelijke invloed door het gebruik als sociaal medium.

Realistische SF-verhalen die zich in de relatieve nabije toekomst afspelen, zijn aantrekkelijk, omdat je er zelf op door kunt fantaseren. Meestal is er op het internet voldoende wetenschappelijk materiaal voorhanden om de stand der techniek e.d. te achterhalen. Grootse, meeslepende, maar net haalbare plannen die serieus overwogen worden maken me blij en enthousiast.

Ruimtekolonisatie
Bijvoorbeeld de Space Settlement overwegingen van de NASA: spreading life throughout the solar system. Ook al is het meeste materiaal al wat ouder, het blijft mooi om te zien hoe men denkt ons zonnestelsel (and beyond..!) te kunnen koloniseren.

NASA Space Colony Art uit de jaren 70

Archivaris
En dan denk ik altijd aan mijn vak: Archivaris. Hoe zou dat er in zo'n situatie uitzien? Zijn er nog archieven? En zijn er specialisten nodig voor het beheer? Wie gebruiken die archieven dan? Enzovoort.

Natuurlijk zijn er archieven, als je archieven als procesgebonden informatie beschrijft (en dat doe ik). Informatie over of ten gevolge de uitvoering van taken zal overvloediger en belangrijker dan ooit zijn, al was het maar als geheugen van de organisatie voor kennisopbouw. Net als nu, zal een mijnbouw-exploitatiemaatschappij de gegevens van proefboring voor zeer lange tijd willen bewaren, om er ooit nog eens op terug te kunnen komen, bijvoorbeeld met verbeterde technieken of bij een aantrekkende markt voor een bepaald product. Hetzelfde geldt voor de verantwoordingsfunctie van archieven. Bijvoorbeeld bij verdragen van interplanetaire organisaties, ontwerp- en bouwtekeningen van kolonies of voor een vorm van Burgerlijke Stand.

Om op dat laatste terug te komen: ik zie een nieuwe, zonnestelselbrede hobbyist geboren worden - de interplanetaire stamboomonderzoeker of astrogenealoog. Als Amerikanen nu al massaal de Europese archieven afstruinen naar voorouders, hoe moet dat dan wel niet gaan als er straks rond de aarde zwevende kolonies met, pak 'm beet, 1 miljoen mensen zijn? Of 100 miljoen maanmannetjes? Of 1 miljard Martianen? Dan wordt die chatfunctie voor archiefdiensten echt leuk...

Bovenstaande voorbeelden zullen vermoedelijk anachronistisch zijn, maar zo blijft het nog te volgen. Ik voorzie overigens voor een planetair archiefinspecteur nog wel wat uitdagingen met gewichtloosheid, klimatologische omstandigheden en risicovolle gebeurtenissen als meteorieteninslag en uitbarstingen van radiogolven op de zon.

Archief
Zal archief een andere vorm hebben? In ieder geval zal het digitaal (of een vergelijkbare elektronische vorm) zijn en zeer waarschijnlijk niet op papier. Ik moet daarnaast denken aan het hilarische Hitchhiker's Guide to the Galaxy van Douglas Adams, waarin de hoofdpersoon in deel 1 op de planeet Margaretha terecht komt, waar custom made luxury planets gemaakt worden. Na de vernietiging, wordt aan de hand van de beheerde blauwdrukken de Aarde ter plekke opnieuw gecreëerd.

Verandert er archivistisch veel? Geen idee, maar volgens mij blijven de vakinhoudelijke uitgangspunten (de echte, niet de truukjes en de praktische bezwaren) zo ongeveer hetzelfde. Er komen wel een hoop nieuwe interessante functies bij!

Plaatjes
http://settlement.arc.nasa.gov/70sArt/AC75-1086-1q.jpeg