Zo begint het nog uit te komen artikel van DEN in Archievenblad 10 van dit jaar. Uitgezonderd wat dode-bomen-industriëlen, zal iedereen het hier mee eens zijn.
 |
| Dode-bomen-industrie |
Vanwege de uiteenlopende publieke en private belangen, verwacht DEN niet dat zelfregulering voldoende zal zijn om de kwestie voor de lange termijn te regelen.
Dat is een politieke boodschap: ga het nou niet over zelfregulering hebben, want dat werkt niet bij het loslaten van gevestigde belangen. Iets dergelijks heeft de Britse Commissie Leveson ook geconcludeerd.
Het artikel sluit de eerste alinea af met:
Daarom pleit DEN voor een aanpassing van de wet. Een van die aanpassingen zou moeten zijn dat de auteurswet niet alleen uitzonderingen kent voor onderwijsdoeleinden, maar ook voor niet-commerciële culturele doeleinden.
Daar zit iets in. Waarom zou ik onder een onschuldig, niet-commercieel stop motion filmpje van een van mijn kinderen geen stukje van een bekend popnummer mogen plakken op YouTube? Er is weinig commerciële winst te halen voor de rechthebbende van de muziek, want ik denk niet dat ik voor dat hergebruik zelf zou willen betalen. Dan zou het filmpje online geplaatst worden zonder muziek of met een ander, rechtenvrij stukje muziek. Vermoedelijk zal het gebruik zelfs leiden tot meer verkoop van de muziek (zie: 1999, 2002, 2008).
Maar DEN wijst vooral op de problemen bij de erfgoedsector. Het online zetten van gedigitaliseerd materiaal kan auteursrechtelijke puntjes met zich meebrengen. Momenteel geldt dat vooral voor bouwtekeningen, foto's en kranten, maar binnenkort zal ook audiovisueel materiaal vermoedelijk op grotere schaal beschikbaar komen. De rechthebbenden rekenen zich rijk (met de belangenorganisaties voorop), maar er is geen reden om aan te nemen dat er ook daadwerkelijk iets te verdienen valt:
Organisaties die de rechten van rechthebbenden vertegenwoordigen, stellen dat gedigitaliseerde erfgoedcollecties een hoge commerciële waarde vertegenwoordigen en dat rechthebbenden aanzienlijke inkomsten mislopen.
Deze bewering kan (nog) niet met cijfers onderbouwd worden, en DEN vraagt zich af of deze veronderstelling in den brede juist is. De NRC heeft recentelijk besloten om het eigen archief van 1970-1995 door de KB te laten digitaliseren en onder te brengen in de Krantenbank van de KB toen bleek dat 'geen enkele vorm van exploitatie voor oude kranten de kosten van digitalisering zou kunnen dragen'. De Telegraaf was al in een eerder stadium tot deze conclusie gekomen.
Behalve bij krantenbanken, kan het probleem zich ook voordoen bij beeldbanken en zelfs een archiefbank. Als er maar (mogelijk) auteursrechtelijk beschermd materiaal in zit. Laten we hopen dat het DEN lukt om dit op de politieke agenda te krijgen, want anders konden bijvoorbeeld archiefdiensten nog wel eens met vervelende claims te maken krijgen.
Plaatjes
http://nieuwe-wildernis.nl/img/DodeBomen03.jpg
Geen opmerkingen:
Een reactie posten