donderdag 5 juli 2012

210 jaar overheidsarchivaris

Vandaag is het 210 jaar geleden dat Hendrik van Wijn werd benoemd tot de eerste officiële archivaris van de Nederlanden.

Hendrik van Wijn, 1740-1831
Op 5 juli 1802 werd Hernicus van Wijn door het Staatsbewind aangesteld tot 's Lands Archivarius (der Bataafsche Republiek). Hij zou in vergelijkbare functies aangesteld blijven tot zijn dood in 1831 en is de grondlegger van het Algemeen Rijksarchief (nu Nationaal Archief).

Overigens was hij van huis uit historicus en letterkundige en heeft zich op die terreinen ook verdienstelijk gemaakt.

Hij was Rijksarchivaris in de tijd dat het Koninkrijk der Nederlanden nog het huidige Nederland en België omvatte en heeft zich intensief bezig gehouden met de archieven in zowel de Noordelijke als de Zuidelijke Nederlanden.

Met recht kan Van Wijn als archetype voor de archivaris in de Nederlanden gezien worden. Hij acquireerde (zowel uit cultuurhistorische, als recht- en bewijszoekende redenen), hij inventariseerde, hij deed onderzoek en hij inspecteerde. Hoe het met zijn ideeën over publieke dienstverlening stond, is me niet duidelijk. Vermoedelijk werd daar twee eeuwen geleden wat anders naar gekeken dan nu. Maar misschien dat een nadere bestudering van zijn inspectieverslagen een duidelijker beeld oplevert.

Met dank aan Henny van Schie voor de overzichtelijke inventaris :-)

Bronnen
Nationaal Archief, Den Haag, Collectie Van Wijn, nummer toegang 1.13.20
Biografisch Portaal van Nederland
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek

Plaatjes
http://www.facebook.com/hendrikvanwijn

3 opmerkingen:

Archivarius zei

Is het vandaag, 5 juli 2012, wel exact 210 jaar geleden? Dat was de vraag die hier intern in het Nationaal Archief rondzong. We kennen toch 17 juni 1802 als onze stichtingsdatum?

Oei, staat het nu fout de inventaris van het archief van Van Wijn? Dat moest ik dus even opzoeken in de resoluties van het Staatsbewind.

Het blijkt niet allemaal op één dag gebeurd te zijn. Net als Keulen en Aken ...

Bij besluit van het Staatsbewind van 17 juni 1802 no. 21 wordt Van Wijn op voordracht van de Raad voor Binnenlandse Zaken "verzocht en gecommitteerd tot het nazien der oude vaderlandsche charters en staatsstukken". Op 24 juni aanvaardt Van Wijn deze benoeming, waarna hij op 29 juni - volgens zijn eigen aantekeningen op 1 juli - in handen van de president van de Raad voor Binnenlandse Zaken de eed aflegt. Op voordracht van deze Raad wordt hem bij besluit van 5 juli 1802 no. 24 de titel van "Archivarius der Bataafsche Republiek" toegekend.

Feitelijk is Van Wijn dus op 29 juni (of 1 juli) 1802 in functie getreden. Maar 17 juni en 5 juli kunnen we ook tot nationale archieffeestdag bombarderen.

Ik heb de archiefinventaris 1.13.20 toch maar eventjes gecorrigeerd op dit punt.

Tim de Haan zei

En met dank aan jouw blogpost voor het attent maken op deze feestelijke dag!

We konden uiteraard niet achterblijven als Nationaal Archief om daar wat woorden aan de wijden :-)

http://www.gahetna.nl/actueel/nieuws/2012/210-jaar-nationaal-archief

CHIDO zei

@Archivarius
Toch mooi dat we zo de toegang steeds beter maken :-) Ik heb de datum trouwens uit het NNBW.

Voor die drie data zie ik overigens wel mogelijkheden, Henny! Over vijf jaar hebben we gewoon drie weken feest: 17 juni t/m 5 juli.

@Timmietovernaar
Mooi achtergrondstukje, Tim. Meer aandacht voor die man!